Het is weer de meest magische tijd van het jaar: hoe donkerder de dagen, hoe dunner de sluier tussen de aardse wereld en de wereld van de doden wordt. Een tijd waarin alles mogelijk is, waar dood en leven samenkomen, waar we stil staan bij onze eigen wijsheid en onsterfelijkheid. Een moment om het verleden te eren, het heden te omarmen en intenties voor de toekomst te stellen.
Verwelkomen van onze overleden dierbaren
Er zijn verschillende feesten die in het teken staan van het verwelkomen, herdenken en omarmen van onze voorouders en overleden dierbaren. Zo kennen we Samhain, het Keltische jaarfeest, Dia de los Muertos, het Mexicaanse feest, Allerzielen en Allerheiligen, het Christelijke feest en dan hebben we nog Halloween, het feest waarin alle kenmerken, tradities en rituelen van de allerlei feesten samenkomen.
Samhain
Samhain is het Keltische Nieuwjaarsfeest waarin men het donker eert en alles wat daarin verborgen ligt. De Kelten leefden volgens de cyclus van de natuur. Het spiegelt en vormt de basis van de cyclus van ons leven. Alles is oneindig, alles is verbonden met elkaar. Zo staat tijdens SAMHAIN, de winter en het donker centraal. Volgens de Kelten ontstond alles uit het donker. Het donker werd gezien als zowel de dood als de wedergeboorte.
Voorouders
Samhain is de periode om de kracht van al onze voorouders te voelen en te ervaren. Om ze te bedanken voor hun inzet in hun leven, wat de basis heeft gevormd voor ons leven. Het is niet alleen het gezin waarin je bent geboren en/of bent opgegroeid wat jouw basis vormt. Het gaat veel verder dan dat. Jouw oorsprong ligt in een ver verleden, een verleden wat wellicht nog diep in jouw verborgen ligt. Een verleden vol wijsheid, kracht, vertrouwen, erkenning, warmte en onvoorwaardelijke liefde.
Om onze voorouders uit te nodigen werden er kaarsen voor het raam geplaatst zodat ze hun weg naar huis konden vinden. Om ze te verwelkomen werden er extra borden bij het avondeten geplaatst. Om ongewenste gasten (geesten) buiten de deur te houden werden er maskers gedragen. Knolrapen (nu pompoenen) werden gebruikt om het pad tussen de werelden te verlichten.
Dia de los Muertos
Ook vanuit de Maya’s en Azteken werden de voorouders, de doden, vereert. Men bewaarde schedels en stelde deze tijdens rituelen tentoon om dood en wedergeboorte te symboliseren.
De Dag der Doden ( Dia de los Muertos) is hieruit ontstaan en is nu een Mexicaanse feest- en herdenkingsdag. Ook hier gelooft men in de terugkeer van de doden. Op 1 november vieren ze dat de zielen van kinderen terugkeren en op 2 november die van volwassenen. Graven van dierbaren worden bezocht, schoongemaakt en versiert met diverse bloemen. Men offert er voedsel en drank. Na afloop eet en drinkt men het zelf niet op, omdat men geloofd wordt dat de zielen van de doden de ziel van het voedsel tot zich hebben genomen.
Goudsbloem
In huizen worden prachtige altaars gebouwd en staan vol met foto’s, kaarsen en oranje bloemen, zoals het Groot Afrikaantje en Goudsbloem. Goudsbloem is een bloem die de deuren tussen werelden beschermt en een connectie vormt tussen levenden en doden. Het is de bloem met zonkracht en die symbool staat voor dood en wedergeboorte.
De Dag der Doden staat in het teken van samenzijn, verbondenheid en gezelligheid: Er wordt volop gedanst en gezongen, zowel bij de graven van de overleden dierbaren als thuis in familiesfeer.
Allerheiligen en Allerzielen
En dan hebben we nog Allerheiligen en Allerzielen, gedenkdagen van de Katholieke kerk die, net zoals bij Dia de los Muertos, gevierd worden op 1 en 2 november. Allerheiligen wordt gevierd op 1 november ter nagedachtenis aan alle heiligen en martelaren. En op 2 november wordt Allerzielen gevierd. Deze dag heeft men samengebracht met het Keltisch feest Samhain en viert men de nagedachtenis van de doden. Op deze dagen worden alle overleden mensen herdacht, graven worden versierd, kaarsjes worden aangestoken.
Allerheiligen is een nationale feestdag, maar geen nationale vrije dag meer. De kerk ziet deze dag echter nog wel als verplichte feestdag.
Halloween
En dan hebben we nog Halloween…Halloween is oorspronkelijk een verbastering van het Engelse “ All Hallow Eve” dat Allerheiligenavond betekent, de dag dat de doden door de levenden werden herdacht.
Halloween is een feest voor kinderen en volwassen. Huizen en kerkhoven worden versierd en verlicht. Als het donker wordt bellen of kloppen kinderen aan bij de huizen die versierd zijn en waar de lichtjes branden. Met “Trick or Treat” wordt de keuze gemaakt tussen een plagerijtje of iets lekkers.
Halloween is een feest waar verschillende stromingen samen komen en gevierd worden: Samhain, De Dag der Doden, Allerheiligen en Allerzielen en Sint Maarten.
Halloween wordt echter meer gezien als een feest waarbij angst vooral een grote rol speelt. Een creepy feest, hoe enger, hoe griezeliger, hoe beter. Huizen worden versierd en verlicht met spinnen, skeletten, enge monsters, spoken, pompoenen, etc. Dit alles in het donker met effecten om je “dood” te schrikken. De focus ligt op het weren van “kwade” en dolende geesten. Het is een tijd van horrorfilms en enge verhalen. Een tijd van elkaar laten schrikken en je angsten onder ogen komen.
De doden
Bij alle feesten draait het om de doden, om onze overleden dierbaren en onze voorouders. Dit alles om ze te verwelkomen in onze huizen, om ze te laten zien dat we nog aan ze denken, dat we ze niet vergeten, dat hun plek in ons leven altijd zal blijven bestaan en dat we deze plek beschermen en ongewenste gasten weren.
Ik wens jou en je overleden dierbaren een hele fijne, liefdevolle tijd toe.